PELVİK TABAN REHABİLİTASYONU NEDİR?
Pelvik taban kasları, pelvis kemiği (leğen kemiği) içerisinde bulunan idrar kesesine, bağırsaklara, kadınlarda rahime ve erkeklerde prostata destek sağlar. Bu nedenle pelvik taban kaslarında oluşan bir bozukluk bu organların işlevini düzgün yapmasına engel olur. Aynı zamanda bu organlarda oluşan bozukluklar da pelvik taban kaslarında fonksiyon bozukluğuna neden olur.
Pelvik taban rehabilitasyonu, pelvik taban kas fonksiyonunu optimize etmeyi amaçlayan bir tedavi yöntemidir. Rehabilitasyonda hedef kasların dengeli ve koordineli çalışmasını sağlamaktır. Bu alanda uzman terapistler tarafından uygulanan bir yöntemdir.
Kadınlarda hamilelik, doğum, menopoz dönemlerinde pelvik taban kasları etkilenir. Erkeklerde ise prostata ait problemler pelvik taban bozukluklarına neden olur. Ayrıca karın-genital bölge cerrahileri, fazla kilo, kronik öksürüğe neden olan hastalıklar da pelvik taban problemlerine neden olabilir. Bu dönemlerde pelvik taban rehabilitasyonu oluşan bozukluklarda sorunların giderilmesine yardımcı olur.
Pelvik Taban Rehabilitasyonunun Faydaları Nelerdir?
- Pelvik taban kas fonksiyonlarının düzenlenmesini sağlar.
- Pelvik taban bölgesinin dolaşımını arttırır.
- Bel, kalça ve solunum fonksiyonlarının düzenlenmesini sağlar.
- İdrar ve dışkı fonksiyonlarının düzenlenmesini sağlar.
- Cinsel bozuklukların giderilmesinde yardımcı olur.
- Yaşam kalitesini arttırır.
Pelvik Taban Rehabilitasyonunun Uygulama Alanları Nelerdir?
- Sık idrara çıkma: Günde 7 defadan fazla idrara çıkmak normal değildir ve bu durum tedavi gerektirir.
- İnkontinans: İdrar veya dışkı kaçırma anlamına gelir. Öksürme, gülme, hapşırma, egzersiz yapma sırasında idrar veya dışkı kaçırmak normal değildir.
- İdrar/dışkı boşaltma güçlüğü: Boşaltım sürecinde tam rahatlama hissetmemek, doluluk hissetmek boşaltım işleminin tam olmadığı anlamına gelmektedir. Ayrıca boşaltım işlemi sırasında ağrı hissetmek ve uzun süren bir uğraşla boşaltımı sağlamak normal değildir.
- Gece yatak ıslatma: Çocuklarda 5 yaşından sonra gece yatak ıslatmak normal değildir.
- Kabızlık: Haftada 3 defadan az dışkılamak kabızlık göstergesidir. Dışkılama sırasında ağrı hissetmek, tam boşaltım sağlayamamak, aşırı ıkınmak kabızlığın diğer bulgularıdır.
- Kronik pelvik ağrı: Alt karın, bel, kalça ve genital bölgede hissedilen ağrıdır. Bu durum bölgedeki kas-iskelet sistemi bozukluklarından kaynaklanabilir. Endomtriozis, ağrılı mensturasyonda sık karşılaşılan bir durumdur.
- Ağrılı cinsel ilişki/Vajinismus: Cinsel ilişkiye girememe veya cinsel ilişki sırasında ağrı yaşanması durumudur. Gergin pelvik taban kasları bu duruma neden olabilir.
Pelvik Taban Rehabilitasyonu Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
- Hasta Eğitimi
- Pelvik Taban Egzersizleri
- Manuel Terapi
- Biofeedback Uygulamaları
- Elektrik Stimulasyonu
Pelvik Taban Rehabilitasyonu Kimlere Uygulanır?
Pelvik taban rehabilitasyonu pelvik taban sorunu yaşayan tüm hastalarda uygulanabilir. Kadın, erkek ve çocuklarda uygulanan yöntemler birbirinden farklıdır. Kişinin yaşına, cinsiyetine ve klinik durumuna uygun yöntemler belirlenerek tedavi uygulanır. Ayrıca nörolojik hastalar da tedaviden fayda görmektedir.
ROMMER’de Pelvik Taban Rehabilitasyon Uygulaması Nasıl Yapılır?
Merkezimizde pelvik taban rehabilitasyonu uzman hekim tarafından tanısı konmuş hastalara uygulanır. Tedaviye gelen hasta detaylı olarak değerlendirilir ve hastaya özel, bireysel bir tedavi programı oluşturulur. Hastanın ihtiyacına uygun yöntemler belirlenerek tedavi başlatılır. Tedavi programı hastanın ilerleyişine uygun olarak sürekli revize edilir.
Üriner İnkontinans
Uluslararası kontinans derneği üriner inkontinansı her türlü idrar tutamama şikayeti olarak tanımlamaktadır. Benzer bir tanım ile üriner inkontinans, mesane kontrolünün kaybı ve beraberinde istem dışı, damlalar halinde veya daha yoğun olarak idrarın kaçması durumudur.
Kadınlarda erkeklere oranla 3-4 kat daha fazla görülmektedir ve yaşla birlikte her iki cinste de bu oran artmaktadır. Genç kadınlarda %15-20, orta yaşlarda %20-30, ileri yaşlarda %50 ye varan oranlarda görülmektedir. 30 yaşından sonra her dört kadından birinde görülmektedir ki bu, oldukça önemli bir orandır. Menopoz sürecinde ve çok doğum yapmış kadınlarda görülme oranı daha da artmaktadır.
Üriner İnkontinansın Nedenleri
İnkontinans genellikle üriner kontrol sisteminde bulunan sfinkter olarak isimlendirilen dairesel bir kasın zarar görmesi sonucu oluşur. üriner inkontinansının, fazla ya da az aktif bir mesane, fiziksel tıkanma, enfeksiyon, kafein ve bazı ilaçların yan etkileri gibi birçok nedeni vardır. Kanser, diyabet, inme, Parkinson hastalığı ya da Multipl Skleroz gibi daha ağır hastalıklar da inkontinansa neden olabilir. Bu durum erkeklerde, genişleyen prostatın ya da prostata ilişkin diğer sorunların göstergesi olabilir. Herhangi bir inkontinans sorunu söz konusuysa, önemli bir durumun belirtisi olabileceğinden, en kısa zamanda doktorunuza başvurunuz.
Üriner İnkontinans Sınıflaması
1-Stres İnkontinans:
İdrar sızıntısı, alt karın kaslarının basınçla (öksürme, gülme,bir şey kaldırma gibi) kasılması sonucu meydana gelir. Stres inkontinans genellikle pelvik kasların zayıfladığı durumlarda(doğum, cerrahi operasyon gibi ) gözlenir ve kadınlarda sık görülür.
2-Sıkışma İnkontinans:
Bu durum aniden tuvalete çıkma ihtiyacının hissedilmesiyle baş gösterir. Sıkışma hissini hemen takiben istemsiz idrar kaçırma görülür. Tuvalete gitme ihtiyacı hissedildiğinde tuvalete yetişemeden idrar kaçırma olayına bu tipte sık rastlanır. Mesane kaslarının aşırı aktif ve duyarlı olmasından kaynaklanmaktadır. Sıkışma inkontinans en sık ileri yaşlarda ve idrar yolu enfeksiyonu varlığında ortaya çıkar.
3-Taşma İnkontinans:
Bu tip inkontinansta idrarda küçük miktarlarda kontrol edilemez bir sızıntı vardır. Aşırı dolu mesaneden kaynaklanır. Kişi idrara çıktıktan sonra mesanesinin boş olmadığını ve idrar yapmada zorlanma hissedebilir. Bu durum genelde erkeklerde ortaya çıkar ve nedeni büyümüş prostat bezi veya tümör gibi idrar akışını engelleyen bir durum olabilir. Keza diyabet ile bazı ilaçlar da bu duruma neden olabilir.
4-Mix Tip İnkontinans:
Sıkışma tipi inkontinans ve stres inkontinansın birlikte görüldüğü durumlardır.
Üriner İnkontinans Tanı
Hastalar bu konuda uzman hekim tarafından değerlendirilmelidir. Hastaların muayene için mümkünse mesane dolu olarak gelmeleri istenir. Hastanın öksürme ve ıkınma ile idrar kaçırıp kaçırmadığı test edilir. Daha sonra mesane boşaltılarak geride kalan idrar miktarı ölçülür ve hastaya jinekolojik muayene yapılarak mesane, vajina ve komşu organlarda sarkma olup olmadığı kontrol edilir. Bu sırada hastanın idrar tutmayı sağlayan pelvik taban kasları da değerlendirilir.
Muayene sonrasında hastadan günlük yaşam kalitesini değerlendirmek amacıyla anket formları doldurması istenir. Ayrıca gerekli durumlarda hastanın işeme alışkanlıklarını not ettiği 1-3 gün süreli işeme günlüğü tutturulur.
İdrar yollarındaki iltihaplanmalar da idrar kaçırmaya neden olabileceğinden idrar tahlili ve kültürü yapılır.
Bunların sonucuna göre kliniğimizde de uygulanan ÜRODİNAMİ testi ile idrar kaçırmanın tipi, oluştuğu koşullar ve basınçlar belirlenir. Böylece idrar kaçırmanın tedavi şekline (ilaç veya operasyon) karar verilir.