Skolyozda Hangi Açılarda Hangi Tedavi Uygulanır?

Skolyoz, omurganın sağa veya sola doğru eğriliği ile karakterize edilen bir durumdur ve her yaş grubunda görülebilir. Tedavi planı, eğriliğin derecesiyle birlikte bireyin yaşı gibi faktörlere göre değişiklik gösterebilir. Skolyoz tedavisinde en önemli belirleyicilerden birisi de omurga eğriliğinin açısı olmaktadır. Bu açı, Cobb açısı olarak adlandırılır ve skolyozun şiddetini ölçmek için kullanılır. Cobb açısı, tedavi yönteminin seçimi ve ilerleme riskinin değerlendirilmesinde oldukça önemli bir role sahiptir. Bu yazımızda, skolyozda farklı açılarda uygulanan tedavi seçeneklerini, hangi durumlarda cerrahi veya konservatif yöntemlerin tercih edildiğini detaylı bir şekilde açıkladık.

Cobb Açısı ve Skolyoz Dereceleri

Cobb açısı, röntgen görüntülerinde en eğik omurlar arasında ölçülen açıya denmektedir. Skolyozun şiddeti, genellikle üç ana kategoriye ayrılmaktadır:

• Hafif skolyoz: 10°–20°
• Orta dereceli skolyoz: 20°–40°
• Şiddetli skolyoz: 40° ve üzeri

Her kategori için önerilen tedavi yaklaşımları farklı olmaktadır. Ayrıca hastanın yaşı, büyüme potansiyeli ve eğriliğin ilerleme hızı da tedavi planını etkilemektedir.

Hafif Skolyoz (10°–20°)

Hafif dereceli skolyoz, genellikle belirgin semptomlara yol açmayabilir ve estetik açıdan da minimal bir etki yaratabilir.

Tedavi Yaklaşımı

• Takip ve gözlem: Genellikle 4–6 ay aralıklarla röntgen ile eğrilik izlenmektedir.
• Fizik tedavi ve egzersiz: Omurga kaslarını güçlendirmek, duruşu desteklemek ve eğriliğin ilerlemesini önlemek için uygulanabilir.
• Yaşam tarzı önerileri: Duruş bilinci, doğru oturma ve düzenli egzersiz oldukça önemlidir.

Hafif skolyoz, genellikle yalnızca takip ile kontrol altında tutulabilir ve cerrahi müdahale de nadiren gerekebilir.

Orta Dereceli Skolyoz (20°–40°)

Orta dereceli skolyoz, ilerleme riski yüksek olan bir grup olmaktadır. Bu nedenden dolayı daha aktif tedavi yöntemleri gerekebilir.

Tedavi Seçenekleri

• Korse Tedavisi: Özellikle büyüme çağındaki çocuk ve ergenlerde Cobb açısı 25°–40° arasındaysa korse kullanımı, eğriliğin ilerlemesini önlemeye yardımcı olabilir.
• Fizik tedavi: Kasları güçlendiren ve esnekliği artıran egzersiz programları uygulanabilir.
• Düzenli takip: Eğriliğin ilerleme hızını izlemek için 3–6 ayda bir röntgen kontrolü yapılabilir.

Orta dereceli skolyozda tedavi planı kişiselleştirilmektedir. Kimi hastalarda yalnızca korse ve egzersiz yeterli olabilirken bazı durumlarda cerrahi seçenekler de değerlendirilebilir.

Şiddetli Skolyoz (40° ve Üzeri)

Cobb açısı 40°’ın üzerinde olan skolyoz vakaları, çoğu zaman ciddi bir eğrilik ve fonksiyon kaybı riski taşıyabilir. Bu açıdaki eğrilik, solunum veya omurilik fonksiyonlarını da etkileyebilir.

Tedavi Yöntemleri

• Cerrahi Müdahale: Omurga füzyonu ve vida-stabilizasyon sistemleri ile eğrilik düzeltilebilir.
• Postoperatif Fizik Tedavi: Cerrahi sonrası kasları güçlendirmek ve fonksiyonel duruşu desteklemek için uygulanabilir.
• Düzenli Röntgen Kontrolleri: Cerrahi sonrası eğriliğin yeniden ilerlemesini önlemek için takip edilebilir.

Şiddetli skolyozda cerrahi müdahale genellikle kaçınılmaz olmaktadır. Çünkü konservatif yöntemler, yeterli gelmeyebilir ve ilerleme riski yüksek olabilmektedir.

Skolyozda Yaş ve Büyüme Potansiyeli Önem Arz Eder

Tedavi planında Cobb açısı, tek başına yeterli olmayabilir. Hastanın yaşı ve büyüme potansiyeli de kritik bir role sahiptir:

• Büyüme çağındaki çocuklar: Eğrilik hızla ilerleyebilir. Bu yüzden korse ve sık takip önerilebilir.
• Tam büyümüş bireyler: Eğrilik ilerleme riski, daha düşük olabilir, Bundan dolayı konservatif tedavi veya cerrahi kararları farklı şekillenebilir.

Bu nedenlerden dolayı skolyoz tedavisinde multidisipliner yaklaşım, yani hekiminizle ve diğer alanlarla birlikte karar almak önemlidir.

Tedavi Planını Etkileyen Diğer Faktörler Nelerdir?

• Eğriliğin şekli: Thorakal (sırt) veya lomber (bel) bölgede olması tedavi planını etkileyebilir.
• Eşlik eden hastalıklar: Nöromüsküler veya konjenital faktörler, tedavi planını etkileyebilir.
• Hastanın yaşam tarzı ve fiziksel aktivite düzeyi, tedavi planını etkileyebilir.

Bu faktörler, tedavinin etkinliğini artırmak ve komplikasyon riskini azaltmak için dikkate alınmaktadır.

Kısaca Bir Bilgilendirme

Skolyoz tedavisinde Cobb açısı ve bireyin büyüme potansiyeli en önemli belirleyici unsurlar olmaktadır.

• 10°–20°: Hafif, genellikle takip ve egzersiz yeterli olabilir.
• 20°–40°: Orta, korse ve fizik tedavi gerekebilir.
• 40° ve üzeri: Şiddetli, genellikle cerrahi müdahale gerekebilir.

Erken tanı ve doğru tedavi planı, hem estetik hem fonksiyonel açıdan sonuçları iyileştirebilir. Düzenli ortopedik kontroller ve uzman yönlendirmesi de skolyozun ilerlemesini önlemede en güvenli yol olabilir. Omurganızı izlemek, düzenli kontrolleri aksatmamak ve gerektiğinde uzman desteği almayı ihmal etmemek gerekebilir.